Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2016r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Barbara Nowicka

Protokolant: st.sekr.sąd. E. B.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 08 stycznia 2016r. w S. sprawy

z powództwa L. D.

przeciwko M. K.

o zapłatę kwoty 14.847,91 zł wraz z ustawowymi odsetkami

oraz F. S.

przeciwko M. K.

o zapłatę kwoty 8.480,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami

I.  zasądza od pozwanej M. K. na rzecz powoda L. D. kwotę 13.721,55 zł (słownie: trzynaście tysięcy siedemset dwadzieścia jeden złotych 55/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie obliczanymi od kwot:

- 1.308,92 zł od dnia 01.01.2011 r. do dnia 02.02.2011r.,

- 708,92 zł od dnia 03.02.2011 r. do dnia zapłaty,

- 3.741,02 zł od dnia 01.02.2011r. do dnia zapłaty,

- 3.741,02 zł od dnia 01.03.2011r. do dnia zapłaty,

- 3.741,02 zł od dnia 01.04.2011r. do dnia zapłaty,

- 1.789,57 zł od dnia 01.05.2011r. do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo L. D. w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej M. K. na rzecz powoda F. S. kwotę 8.480,90 zł (słownie: osiem tysięcy czterysta osiemdziesiąt złotych 90/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie obliczanymi od kwot:

- 2.993,06 zł od dnia 01.03.2011 r. do dnia zapłaty,

- 3.741,02 zł od dnia 01.04.2011r. do dnia zapłaty,

- 1.789,57 zł od dnia 01.05.2011r. do dnia zapłaty;

IV.  oddala powództwo F. S. w pozostałym zakresie;

V.  ustala, że powód L. D. ponosi koszty procesu w 25%, powód F. S. ponosi koszty procesu w 25%, a pozwana M. K. ponosi koszty procesu w 50%, przy czym pozostawia szczegółowe wyliczenie kosztów referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt I C 453/13

UZASADNIENIE

Powodowie L. D. i F. S. pozwem z dnia 4 kwietnia 2011 r., skierowanym do Sądu Rejonowego w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, domagali się zasądzenia od pozwanej M. K. wynagrodzenia za pracę wykonywaną w ramach stosunku pracy wraz z odszkodowaniem za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych za okres dwóch tygodni, a także wynagrodzenia za odbyte podróże służbowe i ryczałtu za noclegi.

Powodowie twierdzili, że łączył ich z pozwaną stosunek pracy, na podstawie którego żądali wypłaty wynagrodzenia. Nadto – powołując się na treść art. 55 § 1 ¹ Kodeksu pracy – powodowie domagali się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni. Twierdzili, że w ramach świadczonej na rzecz pozwanej pracy, powodowie wykonywali swe obowiązki również poza granicami kraju w ramach podróży służbowych, a zatem należne są im świadczenia, a w przypadku powoda L. D. – także ryczałty za noclegi w wysokości minimalnej wynikającej z Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19.12.2002r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991).

Na tych podstawach powód L. D. żądał zasądzenia od pozwanej M. K. kwoty 14.847,91 zł z tytułu wynagrodzenia za pracę, kwoty 1.962,- zł z tytułu odszkodowania oraz kwoty 11.600,- zł z tytułu odbytych podróży służbowych. Powód F. S. domagał się natomiast zasądzenia kwoty 8.480,90 zł z tytułu wynagrodzenia za pracę, kwoty 1.962,- zł z tytułu odszkodowania oraz kwoty 5.400,- zł z tytułu odbytych podróży służbowych.

Wyrokiem z dnia 24 lipca 2012 r. Sąd Rejonowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo powodów ze stosunku pracy, roszczenie za wynagrodzenie za pracę zaś przekazał do rozpoznania I Wydziałowi Cywilnemu Sądu Rejonowego w Słupsku. Ponadto zasądził na rzecz pozwanej M. K. od powoda L. D. kwotę 1.800,00 zł oraz od powoda F. S. kwotę 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego oraz nie obciążył powodów wydatkami w sprawie.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, iż powództwo o wynagrodzenie, o diety, o odszkodowanie ze stosunku pracy nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem zawarta przez strony umowa wykazuje przewagę cech innej umowy cywilnoprawnej niż umowa o pracę, co dowodzi braku istnienia stosunku pracy. Skoro stron procesowych nie łączył stosunek pracy, bezzasadne jest żądanie na rzecz powodów diet z tytułu podróży służbowych, ryczałtu za noclegi i odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę przez pracowników z uwagi na ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych przez pracodawcę – jako roszczeń ze stosunku pracy. Stąd Sąd oddalił powództwo ze stosunku pracy, o czym orzekł w punkcie 1 sentencji. Natomiast w punkcie 2 sentencji wyroku roszczenie o wynagrodzenie za pracę Sąd przekazał do rozpoznania I Wydziałowi Cywilnemu Sądu Rejonowego w Słupsku.

Od orzeczenia tego pełnomocnik powodów wywiódł w dniu 24 września 2012 r. apelację, w której podniósł m.in., iż doszło do naruszenia art. 22 § 1, art. 22 § 1 ¹ oraz art. 22 § 1 ² Kodeksu Pracy poprzez błędne uznanie, że praca wykonywana przez powodów na rzecz pozwanej nie była wykonywana w stosunku pracy, podczas gdy stosunek ten zawierał cechy stosunku pracy. Ponadto podniósł, że Sąd I instancji orzekł merytorycznie o oddaleniu roszczeń powodów i przekazaniu sprawy do rozpoznania przez Wydział Cywilny, podczas gdy powinien ograniczyć się do „technicznego” przekazania sprawy, nie orzekając w sprawie merytorycznie co do zasadności roszczeń powodów. W ocenie skarżących, oddalenie ich roszczenia i jednoczesne przekazanie sprawy do rozpoznania Wydziałowi I Cywilnemu pozostaje we wzajemnej sprzeczności, albowiem nie wiadomo, jakie roszczenie ma rozpoznawać Wydział Cywilny, skoro roszczenia zgłaszane przez powodów zostały już oddalone.

Sąd Okręgowy w Słupsku wyrokiem z dnia 19 grudnia 2012 r., wydanym w sprawie V Pa 72/12, zmienił zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w Słupsku w pkt 4 w ten sposób, że nie obciążył powodów L. D. i F. S. kosztami procesu, w pozostałym zakresie zaś apelację oddalił. Postanowieniem z dnia 27 grudnia 2012 r. orzeczenie to zostało sprostowane w ten sposób, że zaskarżony wyrok został zmieniony w pkt 3 i 4.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał m.in., że w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie merytoryczne dotyczyło jedynie roszczeń wynikających ze stosunku pracy, tj. wynagrodzenia z tytułu diet służbowych, ryczałtów za noclegi i odszkodowania z art. 55 § 1 ¹ kp, nie obejmowało natomiast wynagrodzenia za wykonywane usługi (vide: str. 14 uzasadnienia SO w Słupsku).

Podkreślono również – powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego - że w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo oddalił roszczenia ze stosunku pracy, albowiem umknęło uwadze skarżących, że kwestia odszkodowania z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, kwestia diet z tytułu podróży służbowych oraz ryczałtów za noclegi są roszczeniami specyficznymi, wynikającymi tylko ze stosunku pracy i nie ma możliwości, by orzekał o nich Wydział Cywilny, jednak oddalenie roszczeń z pracowniczych z tej przyczyny nie pozbawia powodów dochodzenia roszczeń przed sądem cywilnym i nie jest nieprawidłowe. Stwierdzenie, że stosunek prawny, z którego zostaje wywiedzione roszczenie, nie jest stosunkiem pracy, samo w sobie nie oznacza też bezzasadności powództwa o wynagrodzenie (vide: str. 17 uzasadnienia SO w Słupsku).

Po prawomocnym rozstrzygnięciu sprawy przez Sąd Pracy, zarządzono sporządzenie odpisu pozwu, odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem i przekazano I Wydziałowi Cywilnemu zgodnie z pkt 2 wyroku SR.

Sprawę zadekretowano w I Wydziale Cywilnym Sądu Rejonowego w Słupsku pod sygnaturą I C 453/13.

Na pierwszej rozprawie, która odbyła się w dniu 21.08.2013r. pełnomocnik powodów oświadczył, że wytoczone powództwo podtrzymuje w całości. Wskazał, że dochodzone w niniejszym postępowaniu kwoty stanowią wynagrodzenie, jakie powodowie mieli otrzymać za wykonanie prac polegających na przewozie towarów, ich załadunku, dokonania czynności przygotowawczych do tego przewozu oraz dostarczenia na zlecenie pozwanej towarów we wskazane przez nią miejsce w ramach, powiększone o należne im diety i ekwiwalenty, przy czym wobec uznania, że strony nie łączył stosunek pracy, kwoty te stanowią wynagrodzenie za wykonaną umowę cywilno – prawną (vide: protokół rozprawy z dnia 21 sierpnia 2013 r. k. 71 – 75).

Na rozprawie w dniu 14 maja 2014 r. pełnomocnik powodów wskazał, że podtrzymuje zgłoszone w pozwie żądania powoda L. D. na łączną kwotę 28.409,91 zł, na którą składają się: wynagrodzenie za miesiąc listopad 2010 r. w wysokości 1.177,20 zł brutto, wynagrodzenie za miesiąc grudzień 2010 r. w wysokości 3.924,00 zł brutto, wynagrodzenie za miesiąc styczeń 2011 r. w wysokości 3.924,00 zł brutto, wynagrodzenie za miesiąc luty 2011 r. w kwocie 3.924,00 zł brutto oraz wynagrodzenie za miesiąc marzec 2011 r. liczone od dnia 5 marca 2011 r. w kwocie 1.898,71 zł brutto. Łączne wynagrodzenie zatem to kwota 14.847,91 zł, a do kwoty tej należy doliczyć wynagrodzenie z tytułu diet za podróże służbowe w wysokości 11.600,00 zł, przy czym kwota ta obejmuje ryczałt za nocleg. Ponadto zażądał kwoty 1.962,00 zł z tytułu odszkodowania za nienależyte wykonanie umowy przez pozwaną poprzez niewypłacenie wynagrodzenia, tzn. z tytułu utraconego zarobku.

W przypadku zaś powoda F. S. pełnomocnik wskazał, że żąda on kwoty 15.842,90 zł, na która składają się odpowiednio: kwota 2.658,19 zł brutto jako wynagrodzenie za miesiąc styczeń 2011 r., kwota 3.924,00 zł brutto za miesiąc luty 2011 r. oraz kwota 1.898,00 zł brutto jako wynagrodzenie za połowę marca 2011 r. Ponadto zażądał kwoty 5.400,00 zł tytułem diety za podróże oraz ryczałt za koszty noclegu, a także kwoty 1.962,00 zł tytułem odszkodowania za utracony zarobek.

Pełnomocnik powodów wskazywał przy tym, iż strony umówiły się na wynagrodzenie w wysokości dochodzonej w pozwach i niezależnie od ustalenia podstawy tego stosunku powodowie działali w przekonaniu, że należne im będzie wynagrodzenie miesięczne ryczałtowe oraz dodatkowe z tytułu wyjazdów zagranicznych. Nadto żądane kwoty z tytułu odszkodowania za rozwiązanie umowy z przyczyn dotyczących pracodawcy stanowią szkodę powstałą z nienależytego wykonania zobowiązania i stanowią utracony zarobek. (vide: protokół rozprawy z dnia 14 maja 2014 r. k. 312 – 315).

Formułując żądanie odsetkowe p owód L. D. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. K. kwoty 28.409,91 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot: 1.177,20 zł od dnia 11.12.2010 r. do dnia zapłaty, 3.924,00 zł od dnia 11.01.2011 r. do dnia zapłaty, 3.924,00 zł od dnia 11.02.2011 r. do dnia zapłaty, 3.924,00 zł od dnia 11.03.2011 r. do dnia zapłaty, 1.898,71 zł od dnia 16.03.2011 r. do dnia zapłaty.

Powód F. S. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. K. kwoty 15.842,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot: 2.658,19 zł od dnia 11.02.2011 r. do dnia zapłaty, 3.924,00 zł od dnia 11.03.2011 r. do dnia zapłaty, 1.898,71 zł od dnia 16.03.2011 r. do dnia zapłaty.

Powodowie wnieśli o zasądzenie od pozwanej na rzecz powodów kosztów procesu wraz z wyodrębnioną kwotą kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Pozwana M. K. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zgłosiła zarzut potrącenia wierzytelności powoda L. D. z tytułu wynagrodzenia za wykonane zlecenie z wierzytelności pozwanej M. K. w wysokości 2.125 Euro z tytułu nie rozliczenia się przez powoda L. D. z pobranych od pozwanej w dniu 16.01.2011 r. pieniędzy na wyjazd służbowy.

Wskazała, że Sąd Rejonowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w rozstrzygnięciu sprawy oddalił powództwo ze stosunku pracy, uznając, iż strony łączyła umowa cywilna, której przedmiotem było wykonanie umowy zlecenia. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane przez Sąd Okręgowy V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S.. Podniosła, że zgodnie z ustaleniami Sądów wolą stron było zawarcie umowy zlecenia. Zarzuciła, iż F. S. nigdy nie świadczył na jej rzecz jakiejkolwiek pracy bądź usług, a tym bardziej nie łączył go z nią stosunek pracy, ani jakikolwiek stosunek obligacyjny. Jedynym przejawem jego aktywności było uczestniczenie w wyjeździe z L. D. przy okazji wykonywania przez niego zlecenia na rzecz pozwanej. Zarzuciła, że powodowie w żaden sposób nie wykazali, że faktycznie wykonali pracę na rzecz pozwanej. Z umów zlecenia zawartymi z innymi osobami wynika, że wynagrodzenie za wykonanie określonego zlecenia oscylowało w granicach od 500,00 zł do 800,00 zł. W związku z powyższym nie może polegać na prawdzie twierdzenie powodów, że wysokość umówionego wynagrodzenia wynosiła 2.800,00 zł netto. W ramach zawartej umowy zlecenia z L. D. wykonał on trzy kursy za 600,00 zł za jeden wyjazd. Za pierwsze dwa powód otrzymał umówione wynagrodzenie, a za trzeci nie otrzymał wynagrodzenia, gdyż nie rozliczył się z zaliczki pobranej na wyjazd w kwocie 2.125 euro. W związku z powyższym strona pozwana zgłosiła zarzut potrącenia z wierzytelności L. D. z tytułu wynagrodzenia za wykonane zlecenie z wierzytelności M. K. w wysokości 2.125 euro z tytułu pobranych przez L. D. od niej pieniędzy na wyjazd służbowy.

Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Słupsku Wydział I Cywilny z dnia 05.09.2014 r. odrzucono pozew L. D. w części obejmującej żądanie zapłaty kwoty 11.600,00 zł (jedenaście tysięcy sześćset złotych 00/100) z tytułu odbytych podróży służbowych oraz w części obejmującej żądanie zasądzenia kwoty 1.962,00 zł (jeden tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt dwa złote 00/100) z tytułu odszkodowania oraz odrzucono pozew F. S. w części obejmującej żądanie zapłaty kwoty 5.400,00 zł (pięć tysięcy czterysta złotych 00/100) z tytułu odbytych podróży służbowych oraz w części obejmującej żądanie zasądzenia kwoty 1.962,00 zł (jeden tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt dwa złote 00/100) z tytułu odszkodowania.

Wskazano, że przyczyny odrzucenia pozwu wskazuje art. 199 § 1 kpc stanowiąc w pkt 2, że Sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa została już prawomocnie osądzona.

W ocenie Sądu oddalenie przez Sąd Pracy roszczeń powodów z tytułu diet i ryczałtów oraz roszczeń z tytułu odszkodowania, uniemożliwia powodom ponowne wystąpienie przeciwko tej samej pozwanej w postępowaniu cywilnym z tymi samymi roszczeniami, opartymi na tej samej podstawie faktycznej, przy zmienionej jedynie przez stronę powodową podstawie prawnej żądań. Podtrzymywany zatem przez nich w całości pozew podlegał odrzuceniu – zdaniem Sądu – w części, w jakiej sprawę merytorycznie rozstrzygnięto w Sądzie Pracy, na podstawie art. 199 § 1 pkt 2 kpc.

Zażalenia powodów na powyższe postanowienie zostało odrzucone postanowieniem Sądu Rejonowego w Słupsku z 02.02.2015r. /k. 375-377 akt/. Postanowienie to jest prawomocne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K. prowadziła działalność pod nazwą MK-TRANS z siedzibą w S. w zakresie transportu drogowego towarów, która nie obejmuje spedycji towarów. Świadczyła usługi przewozu towarów, które nie wchodzą w zakres usług spedycyjnych, bowiem nie posiada licencji spedytora przewidzianej przepisami prawa o transporcie drogowym.

dowód: dokumenty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą przez M. K. z okresu od listopada 2010 r. do końca lutego 2011 r. obejmujące faktury dokumentujące poniesione koszty spedycji oraz koszty związane z transportem międzynarodowym, faktury za zakup paliwa, ewidencję kosztów utrzymania pojazdów, podatkową księgę przychodów i rozchodów– k. 185-264 akt.

M. K. w dniu 12.07.2010r. zatrudniła pracownika M. L. na umowę o pracę na czas nieokreślony na pełen etat na stanowisku kierowca z wynagrodzeniem miesięcznym brutto w kwocie 1.317,00 zł.

W dniu 29.05.2011 r. zatrudniła Ł. J. na umowę zlecenie, a 17.07.2011r. zatrudniła na umowę zlecenie I. G.. Zleceniobiorcy zobowiązani byli do transportu towarów na terenie Unii Europejskiej. Wynagrodzenie Ł. J. wynosiło 800,00 zł brutto za wykonane zlecenie, a I. G. wynosiło 500,00 zł brutto za wykonanie zlecenia.

dowód: umowa o pracę z dnia 12.07.2010 r. –k.42 akt V P 122/11, umowa zlecenie z dnia 29.05.2011r. – k. 43 akt V P 122/11; umowa zlecenie z dnia 17.07.2011r. – k. 44 akt V P 122/11.

W listopadzie 2010 r. powód L. D. odpowiedział na ogłoszenia M. K. w sprawie zatrudnienia w jej firmie w charakterze kierowcy, gdzie wymagane było doświadczenie i znajomość języka niemieckiego. Ogłoszenie te zamieściła w gazecie (...), serwisie internetowym regiopraca.pl.

dowód: ogłoszenia o pracy na stanowisku kierowcy– k.112-116 (k.56 akt V P 122/11).

Na spotkaniu w sprawie pracy M. K. wyjaśniła L. D., że praca na jej rzecz w charakterze kierowcy polega na wyjazdach za granicę samochodem dostawczym, min. do Niemiec, Francji, Austrii, K. B.. Wynagrodzenie wynosi „na rękę: 2.800,00 zł miesięcznie. Praca miała być wykonywana w systemie: dwa lub trzy tygodnie w trasie, a później tydzień powód miał być w domu i odpoczywać. Pracę rozpoczął od listopada 2010 r.

Oprócz wyjazdów w trasy L. D. wykonywał prace gospodarcze na terenie firmy, np. odśnieżał. Nie przychodził codziennie do pracy, oczekiwał na wezwanie telefoniczne. Kiedy był potrzebny, pozwana dzwoniła do niego by przyszedł do jej siedziby. L. D. poza wyjazdami przebywał w pracy po 5, 9, 10 godzin dziennie.

W listopadzie 2010r. L. D. po raz pierwszy wyjechał do Niemiec. Przez 6-7 dni kierował samochodem na zmianę z drugim zatrudnionym kierowcą, z którym woził towar. Nie otrzymał za ten wyjazd wynagrodzenia. Na wyżywienie wydatkował ze swoich pieniędzy, nocował w samochodzie. Po powrocie do S. czekał na niego drugi samochód, którym miał kierować. Przez 2-3 tygodnie pracował nad przygotowaniem samochodu do wyjazdu. Drugi jego wyjazd nastąpił w styczniu 2011r. i trwał dwa tygodnie, a trzeci wyjazd - trzy tygodnie (na przełomie stycznia i lutego 2011r.) Za drugim i trzecim razem L. D. jechał wraz z F. S., prowadzili na zmianę.

M. K. przedstawiła L. D. osobę F. S. jako pracownika, zatrudnionego w firmie od stycznia 2011 r. Z pieniędzy, które L. D. otrzymał od M. K. na paliwo i winiety, rozliczył się. Otrzymane pieniądze na paliwo i winiety nie wystarczały na opłacenie jednego wyjazdu i dlatego musiał do nich dokładać. Za okres swojej pracy otrzymał wynagrodzenie w kwocie 600,00 zł. Po pierwszym wyjeździe M. K. deklarowała podpisanie umowy. Do zawarcia umowy w formie pisemnej nie doszło; M. K. tłumaczyła się brakiem czasu na jej podpisanie.

W dniu 14 marca 2011 r. L. D. wystąpił z pismem do M. K., w którym oświadczył, iż rozwiązuje umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia ze względu na niewypłacanie należnego wynagrodzenia.

dowód: rozwiązanie umowy o pracę – k. 4 akt V P 122/11, zeznania L. D. słuchanego w charakterze strony – k. 325-327 akt, zeznania F. S. słuchanego w charakterze strony – k. 327 akt, pokwitowanie zaliczki na wyjazd służbowy w kwocie 1.400 euro i oraz kwoty 600 zł –k.45 akt V P 122/11, przelew kwoty 600 zł na konto L. D. – k.46 akt V P 122/11, pokwitowanie zaliczki na wyjazd służbowy w kwocie 2.000 euro i 500 zł [125 euro] na paliwo–k.48 akt V P 122/11,

- zeznania świadka B. D.– k. 163- 164 akt, zeznania świadka A. M. /k. 301 akt/.

W dniu 16.01.2011 roku M. K. wręczyła L. D. kwotę 600,- zł oraz 1.400 EUR z przeznaczeniem na wyjazd służbowy. Powód L. D. pokwitował pobranie tych pieniędzy.

dowód: pokwitowanie na k. 47 akt V P 122/11.

F. S. do dnia 27.12.2010r. był zatrudniony na umowę o pracę w Przedsiębiorstwie Handlowo – Usługowym (...) z wynagrodzeniem miesięcznym 1.400,- zł brutto. Pracę wykonywał na stacji paliw S. przy ulicy (...) w S., gdzie od kolegi z pracy dowiedział się, że M. K. poszukuje kierowcy ze znajomością języka niemieckiego.

M. K. będąc na stacji paliw przedstawiła F. S. oferowane warunki pracy: wynagrodzenie w kwocie 2.800,00 zł „na rękę”, umowa na czas nieokreślony, w której powód miał świadczyć usługi przewozu towaru, w tym jego zabezpieczenie i rozładunek.

W grudniu 2010r. F. S. rozwiązał umowę o pracę z D. P. z uwagi na propozycję M. K..

Na początku stycznia 2011r. F. S. spotkał się z M. K. w S., gdzie pozwana potwierdziła uprzednio uzgodnione warunków pracy. Pierwszy wyjazd powoda wraz L. D. nastąpił 17.01.2011r., a powrót dnia 28.01.2011 r. Otrzymywane od M. K. pieniądze na paliwo i winiety nie były wystarczające i trzeba było do nich dokładać. M. K. oświadczyła mu, że umowa zostanie podpisana po powrocie z podróży. Do momentu rozwiązania umowy przez powoda, nie sporządzono jej w formie pisemnej. Żadne wynagrodzenie z tego tytułu nie zostało mu wypłacone. Pieniądze na wyjazdy pożyczał od rodziców, gdyż w trasie miał się sam utrzymywać. Po otrzymaniu wynagrodzenia miał rodzicom te pieniądze zwrócić.

Przed pierwszym wyjazdem zagranicznym powód F. S. bywał w firmie (...) około 2-3 razy po maksymalnie 2-3 godziny. W tym czasie jeździł z drugim kierowcą L. D. po odbiór palet, drabiny. Zlecone czynności były wykonywane na telefoniczne wezwanie M. K.. Zaproponowane wynagrodzenie w firmie (...) było dużo wyższe, od tego jakie otrzymywał pracując na stacji paliw S..

dowód: - zeznania F. S. słuchanego w charakterze strony – k. 327-328 akt,

-umowa o pracę na okres próbny w firmie P.H.U.” KAJETAN” D. P. – k.82 akt,

- rozwiązanie umowy o pracę na okres próbny z dnia 17.12.2010 r. –k.83 akt,

- karty drogowe prowadzone przez L. D. i F. S. – k.85 - 111 (k.56 akt V 122/11),

- zeznania świadka M. S. (1) /k. 159-160/, A. W. /k. 160-161/, D. P. /k.161/, M. S. (2) /k. 162- 163 akt/.

Dnia 23.02.2011r. L. D. i F. S. wnieśli skargę przeciwko M. K. do Państwowej Inspekcji Pracy. Państwowa Inspekcja Pracy przeprowadziła kontrolę u M. K.. Odnośnie zatrudnienia L. D. od dnia 22.11.2010 r. i F. S. od dnia 21.01.2011 r. M. K. oświadczyła inspektorowi Państwowej Inspekcji Pracy, że L. D. był zatrudniony w oparciu o umowę zlecenie z dnia 21.01.2011 r., na okres od dnia 24.01.2011 r. do dnia 28.01.2011 r. na wykonanie transportu towarów na trasie S.-Niemcy z wynagrodzeniem w kwocie 710,99 zł brutto. Przedstawiła pisemną umowę zlecenia datowaną na 21.01.2011t., która jednak nie była podpisana przez L. D..

M. K. w odniesieniu do F. S. oświadczyła, iż nie był zatrudniony w jakiejkolwiek formie w firmie (...). Pozwanej okazano kartę drogową sygnowaną na nazwisko L. D. oraz dokumenty poświadczające czas jazdy, pracy i odpoczynku kierowcy w języku niemieckim na nazwisko L. D. i F. S. datowane od 17.01.2011r. do 17.02.2011 r. Pozwana oświadczyła, że nie prowadzi kart drogowych, ani dokumentów, którymi musi legitymować się kierowca.

Po przeprowadzonej kontroli poinformowano powodów, że jedyną drogą do dochodzenia roszczeń przez nich jest złożenie powództwa do Sądu Pracy w S..

dowód: skarga do Państwowej Inspekcji Pracy w G. Oddział w S. – k.56 akt V 122/11, dokumentacja PIP – k. 64 akt V P 122/11.

Pismami z dnia 14.03.2011r. L. D. i F. S. złożyli M. K. oświadczenia o rozwiązaniu z nią umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia ze względu na ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracodawcy wobec pracownika, polegające na niewypłacaniu należnego wynagrodzenia.

dowód: pismo L. D. z dnia 14.03.2011r. wraz z potwierdzeniem nadania– k. 4-5 akt V P 122/11; pismo F. S. z dnia 14.03.2011r. wraz z potwierdzeniem nadania – k. 6-7 akt V P 122/11.

Pismami z dnia 06.04.2011r. pełnomocnik M. K. odpowiedziała L. D. i F. S., że oświadczenia ich w zakresie rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 55§ 1 kp, nie wywołują żadnych skutków prawnych, gdyż nie łączył ich z firmą (...) żaden stosunek pracy

dowód: pisma z dnia 06.04.2011r. wraz z potwierdzeniami nadania w książce nadawczej– k. 38-41 akt V P 122/11.

Wysokość wynagrodzenia brutto z rozbiciem na poszczególne miesiące, należnego L. D. w okresie od 22.11.2010 r. do 15.03.2011 r. i F. S. w okresie od 10.01.2011 r. do 15.03.2011 r., przy założeniu, że strony łączyła umowa cywilnoprawna (zlecenia lub świadczenia usług) wynosiło:

- dla L. D.: za listopad 2010 r. - 1.308,92 zł, za grudzień 2010 r. - 3.741,02 zł, za styczeń 2011 r. - 3.741,02 zł, za luty 2011 r. - 3.741,02 zł, za marzec 2011 r. - 1.789,57 zł - łącznie w kwocie 14.321,55 zł,

- dla F. S.: za styczeń 2011 r. - 2.993,06 zł, za luty 2011 r. - 3.741,02 zł, za marzec 2011 r. - 1.789,57 zł - łącznie w kwocie 8.523,65 zł.

dowód: opinia pisemna biegłego sądowego z zakresu rachunkowości J. N. /k. 408-413 akt/.

Sąd zważył co następuje:

Po wydaniu prawomocnego postanowienia o częściowym odrzuceniu pozwu L. D. w zakresie kwot 11.600,00 zł z tytułu odbytych podróży służbowych oraz w części obejmującej żądanie zasądzenia kwoty 1.962,00 zł z tytułu odszkodowania oraz pozwu F. S. w części obejmującej żądanie zapłaty kwoty 5.400,00 zł z tytułu odbytych podróży służbowych i w części obejmującej żądanie zasądzenia kwoty 1.962,00 zł z tytułu odszkodowania, przedmiotem rozpoznania i rozstrzygnięcia Sądu w wydanym wyroku było żądanie L. D. zasądzenia kwoty 14.487,91 zł wraz z ustawowymi odsetkami i F. S. o zapłatę kwoty 8.480,90 zł wraz z ustawowymi odsetkami.

Sąd zważył, że postanowienie o częściowym odrzuceniu pozwu uprawomocniło się wobec odrzucenia zażalenia powodów i stanowiło orzeczenie kończące postępowanie w zakresie odrzuconych roszczeń.

Przystępując do oceny zasadności roszczeń powodów w zakresie, w jakim nie były objęte postanowieniem o odrzuceniu pozwu, Sąd zważył w pierwszej kolejności, iż jako podstawę faktyczną powodowie wskazywali uzgodnienia z pozwaną, na mocy których pozwana zobowiązała się do zapłaty na rzecz powodów wynagrodzenia za wykonywane usługi w wysokości 2.800,- zł netto miesięcznie.

Analizując zasadność tych roszczeń w niniejszej sprawie należało zatem w pierwszej kolejności ustalić, czy strony łączyła umowa i jaka była treść łączącego strony stosunku zobowiązaniowego. Kwestia ta była w niniejszym postępowaniu sporna. Powodowie wywodzili bowiem, że strony łączyła umowa wzajemna, na mocy której pozwana zobowiązała się do zapłaty miesięcznego wynagrodzenia w wysokości 2.800,- zł netto. Pozwana twierdziła, że w przypadku L. D. do zawarcia umowy doszło, lecz o innej treści niż twierdził L. D.. Natomiast w stosunku do F. S. pozwana twierdziła, że nie doszło w ogóle do zawarcia umowy.

Na tle twierdzeń i zarzutów stron uprawnionym było – zdaniem Sądu – zakwalifikowanie łączących je stosunków zobowiązaniowych jako umów zlecenia, o jakich mowa w art. 734 kc.

Sąd zważył przy tym, że do zawarcia umowy zlecenia dochodzi najczęściej przez złożenie oferty i jej przyjęcie (art. 66 i n. k.c.). Nie jest też wykluczone zawarcie umowy w innym trybie, w szczególności w drodze negocjacji (art. 72 k.c.) bądź przetargu (art. 70 ¹ i n. k.c.). Przepisy nie wymagają dla zawarcia umowy zachowania formy szczególnej, niezależnie od tego, jakiej czynności prawnej zobowiązał się dokonać przyjmujący zlecenie. W związku z tym może ona zostać zawarta w dowolnej formie, nawet w sposób dorozumiany.

Stanowczego podkreślenia w tym miejscu wymagało, że w myśl ogólnej zasady wyrażonej w art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Zgodnie z obowiązującą procedurą cywilną nie do sądu należy zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Innymi słowy sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności spornych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 kpc). Obowiązek przedstawiania dowodów spoczywa bowiem na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 kpc ) spoczywa na tej stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w ramach zakreślonych wnioskami dowodowymi stron Sąd doszedł do przekonania, iż strona powodowa zdołała wykazać, że łączyły powodów z pozwaną ustne umowy wzajemne, na mocy których powodowie mieli wykonywać określone czynności faktyczne i prawne na rzecz pozwanej, w określonym przez nią miejscu i czasie oraz pod jej nadzorem, nie będąc przy tym związanymi dyscypliną czasu pracy, o jakiej mowa w Kodeksie pracy. Pozwana z kolei zobowiązała się zapłacić powodom wynagrodzenie w wysokości 2.800,- zł netto miesięcznie.

Przekonanie powyższe Sąd oparł na zeznaniach powodów, oceniając je jako konsekwentne, logiczne i wzajemnie uzupełniające się. Zeznania te w dużym stopniu potwierdzały relacje świadków oraz przedłożone dokumenty, tworząc logiczną, spójną i wzajemnie uzupełniającą się całość.

Świadek B. D. relacjonowała, że L. D. wybrał pracę u M. K. ze względu na zarobki, które miały kształtować się na ok. 2800-2900 zł netto miesięcznie. Płaca nie miała być uzależniona od tego czy jeździł w trasę, czy też w trasę nie jeździł. L. D. był traktowany przez M. K. jako pracownik i wykonywał jej polecenia. Oprócz wyjazdów wykonywał inne prace zlecone mu przez M. K.. Wiarygodność powyższej relacji potwierdzały zeznania świadka A. M. /k. 301v akt/, który zeznał, iż powód L. D. nie przyjął jego propozycji zatrudnienia za kwotę 2.000,- zł miesięcznie, ponieważ twierdził, że u pozwanej ma zarobić więcej. Okoliczności, w jakich doszło do zawarcia umowy potwierdzało ogłoszenie prasowe umieszczone w listopadzie 2010r.

Zeznania powoda L. D. potwierdzały również relacje powoda F. S., wsparte dowodami z zeznań świadków M. S. (1), A. W., D. P. i M. S. (2).

Jak oświadczył F. S. i świadkowie M. S. (1), A. W., D. P., M. S. (2), powód zatrudniony był na stacji paliw S. przy ulicy (...) w S.. Tam, od kolegi z pracy, dowiedział się, że M. K. poszukuje kierowcy ze znajomością języka niemieckiego. Wynagrodzenie za pracę w charakterze kierowcy u M. K. miało być dużo większe niż wynagrodzenie na stacji paliw S., które wynosiło 1.400-1.600 netto. Wymagane do tej pracy były kwalifikacje: prawo jazdy kategorii B i znajomość języka niemieckiego. F. S. znał dobrze język niemiecki i miał prawo jazdy. Wobec tego rozwiązał dotychczasowy stosunek pracy by pracować u M. K. jako kierowca. Na stacji paliw wywiązywał się ze swoich obowiązków i nie było do niego żadnych zastrzeżeń jako pracownika.

Relacje powyższych osób potwierdzała także dokumentacja – karty drogowe sygnowane na nazwiska powodów oraz dokumenty potwierdzające czas jazdy, pracy i odpoczynku kierowców, datowane od 17.01.2011r. do 17.02.2011r.

Kwestionująca twierdzenia powodów pozwana M. K. wskazywała z kolei, że tylko z L. D. podpisywała umowę zlecenia. Dokument tej umowy z 21.01.2011r. okazała w toku kontroli przeprowadzonej przez PIP, jednakże – jak wynika z dokumentacji dotyczącej tej kontroli – nie był on podpisany przez powoda. W konsekwencji nie mógł stanowić przekonującego dowodu dla poparcia zarzutów pozwanej. Nie powołała żadnego dowodu dla wykazania zarzutu, iż nie łączył jej z F. S. żaden stosunek zobowiązaniowy, bowiem powód miał towarzyszyć w wyjazdach jedynie w charakterze obserwatora. Twierdzenie to pozostawało w sprzeczności ze wskazanymi powyżej zeznaniami świadków i powodów, jak również w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego, poddającymi w uzasadnioną wątpliwość wiarygodność o takim postępowaniu powoda, który rozwiązał stosunek pracy rezygnując z jakichkolwiek dochodów po to tylko, by jeździć wraz z L. D. jako obserwator, bez żadnego wynagrodzenia.

W ocenie Sądu nie mogła pozbawić waloru wiarygodności dowodów przytoczonych przez stronę powodową okoliczność, że świadek M. L. – zatrudniony na podstawie umowy o pracę – miał zagwarantowane w umowie pisemnej inne niż oferowane powodom wynagrodzenia.

Częściowe potwierdzenie relacji powoda L. D. stanowiła relacja świadka J. K., który zeznał, że widział powoda w bazie w S. w połowie listopada 2010r. oraz że powód poinformował świadka o tym, że będzie wykonywał usługi transportowe u M. K. jako kierowca. W przeważającej części zeznania tego świadka nie były jednak przydatnymi dla ustaleń w niniejszej sprawie w przedmiocie treści uzgodnień, bowiem J. K. zeznał /k. 156/, iż córka – pozwana nie informowała go o szczegółach swojej działalności, świadek nie uczestniczył w tej działalności, ani nie był pełnomocnikiem.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd przyjął, iż powodowie wykazali, że łączyły ich z pozwaną umowy we wskazywanych przez nich okresach, na mocy których pozwana zobowiązała się do zapłaty wynagrodzenia w wysokości 2.800,- netto miesięcznie oraz że powodowie nałożone na nich zlecenia wykonali.

Ustalenie wysokości należnych za poszczególne miesiące kwot zostało dokonane na podstawie pisemnej opinii biegłej z zakresu rachunkowości J. N., która wyliczyła należne kwoty przy założeniu, że strony łączyły umowy cywilnoprawne zlecenia, uwzględniając należne w takim wypadku składki oraz podatek dochodowy k. 408-411 akt.

Do opinii powyższej żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń. Pozwana nie przytoczyła żadnych dowodów mogących podważyć wiarygodność opinii. W tej sytuacji Sąd uznał opinię biegłej J. N. za całkowicie wiarygodną, była bowiem logiczna i fachowa, zawarte w niej wnioski kategoryczne, logicznie oraz wyczerpująco uzasadnione.

Przystępując do oceny roszczenia odsetkowego za opóźnienie Sąd zważył, iż wykazanym zostało przez stronę powodową, że miało być ono płacone miesięcznie. Strona powodowa nie twierdziła jednak, ani tym bardziej nie wykazała treści uzgodnień w przedmiocie konkretnych dat w danym miesiącu płatności wynagrodzenia. W tej sytuacji Sąd przyjął – mając na uwadze treść art. 112 kc – że wypłata wynagrodzenia miała nastąpić do ostatniego dnia miesiąca następnego po miesiącu, za który obliczono wynagrodzenie oraz że w opóźnieniu pozwana pozostawała od pierwszego dnia następnego miesiąca. Na poczet należności dochodzonej za miesiąc listopad 2010r. przez L. D. zaliczono wypłaconą mu bezspornie w dniu 03.02.2011r. przez pozwaną kwotę 600,- zł, pomniejszając zasądzone wynagrodzenie o tę kwotę i oddalając oba powództwa w części dotyczącej żądanych za wcześniejsze niż przyjęte przez Sąd okresy opóźnienia.

Mając to wszystko na uwadze orzeczono jak w punktach I – IV wyroku, z uwzględnieniem treści art. 481 § 1 i 2 kc.

Sąd zważył przy tym, iż pozwana zgłosiła do potrącenia wierzytelności powoda L. D. z tytułu wynagrodzenia za wykonane zlecenia z wierzytelnością pozwanej M. K. w wysokości 2.125 EUR z tytułu nierozliczenia się przez powoda L. D. z pobranych od pozwanej w dniu 16.01.2011 r. pieniędzy na wyjazd służbowy.

Przystępując do oceny podniesionego zarzutu Sąd zważył w pierwszej kolejności, że stosownie do treści art. 498 § 1 kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 kpc).

Z przepisów przytoczonych wynika, że dopuszczalność potrącenia ustawowego uzależniona jest od współistnienia ustawowo określonych przesłanek:

- wzajemności wierzytelności,

- jednorodzajowości świadczeń obu wierzytelności,

- wymagalności wierzytelności,

- zaskarżalności wierzytelności.

Potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie (art. 499 kc).

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego stanowiskiem w razie sporu niezbędne jest wykazanie wszystkich przesłanek skuteczności potrącenia. Dla uznania, że potrącenie wywołało skutek prawny w postaci wygaśnięcia (umorzenia) wzajemnych wierzytelności nie wystarcza samo powoływanie się przez składających oświadczenie o potrąceniu na fakt przysługiwania im wierzytelności przeznaczonej do potrącenia. Istnienie tej wierzytelności muszą udowodnić. (por. wyrok SN z 14.11.2006r., II CSK 192/06. LEX nr 233059, wyrok SN z 16.11.2006r., II CSK 173/06, LEX nr 488982). Zarzut potrącenia jest formą dochodzenia roszczeń zrównaną w skutkach z powództwem. Podlega zatem wymaganiom stawianym wobec pozwu co do określenia żądania, przytoczenia okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie oraz wskazania dowodów. W szczególności zgłaszający zarzut potrącenia w procesie ma obowiązek określić swoją wierzytelność, wykazać jej istnienie i w kategoryczny sposób wyrazić wolę potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności (art. 499 w zw. z art. 498 § 1 i 2 kc) (por. wyrok SN z 18.04.2000r., III CKN 720/98, LEX 51368).

Spostrzeżenia powyższe miały w niniejszej sprawie takie znaczenie, że to na podnoszącej zarzut potrącenia pozwanej spoczywał ciężar udowodnienia wszystkich wymienionych na wstępie przesłanek potrącenia.

W ocenie Sądu strona pozwana nie wykazała przesłanki istnienia swojej wierzytelności, ani przesłanki wzajemności wierzytelności w stosunku do dochodzonej w pozwie.

Jako podstawę faktyczną zgłoszonego zarzutu pozwana wskazała pobranie w dniu 16.01.2011r. przez L. D. kwoty 2.125 EUR i nierozliczenie się przez powoda z pieniędzy pobranych na wyjazd służbowy. Powołała się przy tym na dowód z oświadczenia powoda z dnia 16.01.2011r. Treść tego oświadczenia (którego kserokopia znajduje się na k.45 akt V P 122/11) zaprzecza twierdzeniu pozwanej co do wysokości pobranej kwoty, bowiem wynika z niego istnienie pokwitowania w dniu 16.01.2011r. innych kwot (600,- zł i 1.400 EUR) niż zgłoszona do potrącenia. Na tle zeznań strony powodowej, omówionych wyżej zeznań świadków oraz kart drogowych, dokumentów czasu pracy i odpoczynku kierowcy, stwierdzającymi czas podróży i jej cel, wiarygodnymi jawiły się twierdzenia strony powodowej o konieczności wydatkowania zaliczek na paliwo i winiety.

Niekwestionowanym było przy tym założenie, że wydając wyrok sąd musi opierać się na takim materiale dowodowym, który pozwala zarówno na stwierdzenie istnienia zasadności dochodzonego roszczenia, jak i na ścisłe udowodnienie wysokości dochodzonej w procesie należności. Zasadą jest bowiem, że nie tylko istnienie roszczenia, ale także jego wysokość powinna być wykazana w procesie.

Mając na uwadze wszystkie te argumenty Sąd nie uwzględnił podniesionego zarzutu potrącenia jako nieudowodnionego.

O kosztach jak w pkt V wyroku orzeczono na podstawie art. 100 zd.1 k.p.c., art. 105 § 1 kpc w związku z art. 108 § 1 kpc. Rozstrzygając o zasadach ponoszenia kosztów Sąd zważył, że ocena czy i w jakim stopniu strona wygrała lub przegrała sprawę, powinna być dokonana przez porównanie roszczeń dochodzonych z ostatecznie uwzględnionymi. W części, w której nastąpiło odrzucenie pozwu, Sąd uznał stronę powodową za przegrywającą sprawę, zaś stosunek roszczeń uwzględnionych do pierwotnie dochodzonych przed sądem cywilnym uzasadniał przyjęcie, iż strony winny po połowie ponieść koszty procesu. Koszty obciążające stronę powodową podzielono na równe części, wg zasady z art. 105 § 1 kpc, przy czym szczegółowe wyliczenie kosztów pozostawiono referendarzowi sądowemu, który po uprawomocnieniu się orzeczenia w niniejszej sprawie, dokona szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.