Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Słupsku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku w XIV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Marcin Machnik

Protokolant: st. sekr. sąd. Dariusz Kuczyński

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Słupsku Artura Stępniewskiego

po rozpoznaniu w dniach 28 czerwca, 8 września i 4 listopada 2016 r. sprawy:

G. B. (1)

s. J. i B. z d. B.

ur. (...) w L.

oskarżonego o to, że:

będąc uprzednio skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 14.09.2006 r. – sygn. akt XIII K – 985/06 za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k. na karę dwóch lat pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat po odbyciu tej kary w okresie od 31.03.2008 r. do 02.06.2008 r. i od 04.08.2008 r. do 15.10.2008 r. i od 16.08.2009 r. do 3.04.2011 r. w dniu 24 stycznia 2014 roku w S. przy ul. (...), w sklepie (...) w Centrum Handlowym (...) działając wspólnie i w porozumieniu z H. R. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez złożenie przed pracownikiem sklepu (...) Sp. z o.o. nierzetelnego pisemnego oświadczenia o uzyskiwaniu świadczenia emerytalnego w kwocie 1200 zł przez H. R., które to oświadczenie miało istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, na którym podrobił podpis H. R. i poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości spłaty kredytu doprowadził (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złote przy zawieraniu umowy kredytowej na zakup towarów i usług nr (...), czym działał na szkodę (...) Bank (...) SA z siedzibą we W.,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

H. R.

córki M. i T. z d. M.

ur. (...) w m. M.

oskarżonej o to, że:

w dniu 24 stycznia 2014 roku w S. przy ul. (...), w sklepie (...) w Centrum Handlowym (...) działając wspólnie i w porozumieniu z G. B. (1) oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poprzez złożenie przed pracownikiem sklepu (...) Sp. z o.o. nierzetelnego, pisemnego oświadczenia o uzyskiwaniu świadczenia emerytalnego w kwocie 1200 zł, które to oświadczenie miało istotne znaczenie dla uzyskania kredytu oraz poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości spłaty kredytu doprowadziła (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złote przy zawieraniu umowy kredytowej na zakup towarów i usług nr (...), czym działała na szkodę (...) Bank (...) SA z siedzibą we W.;

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k.

I.  uznaje oskarżonego G. B. (1) za winnego tego, że będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 14 września 2006 r. w sprawie XIII K 985/06 za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat od odbycia tej kary w okresie od 31 marca 2008 r. do 2 czerwca 2008 r., od 4 sierpnia 2008 r. do 15 października 2008 r. i od 16 sierpnia 2009 r. do 3 kwietnia 2011 r., w dniu 24 stycznia 2014 r. w S. przy ul. (...) w sklepie (...) w Centrum Handlowym (...) działając wspólnie i w porozumieniu z H. R. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do zawarcia umowy kredytu na zakup towarów oraz do złożenia przez H. R. przed pracownikiem sklepu (...) Sp. z o.o. nierzetelnego pisemnego oświadczenia o uzyskiwaniu przez nią świadczenia emerytalnego w kwocie 1200 zł netto, które to oświadczenie dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu, na którym podrobił podpis H. R. i poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy doprowadził (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złotych wynikającym z umowy kredytowej na zakup towarów i usług nr (...), czym działał na szkodę (...) Bank (...) SA z siedzibą we W., kwalifikując ten czyn jako występek z art. 270 § 1 k.k., art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. skazuje go na karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  uznaje oskarżoną H. R. za winną tego, że w dniu 24 stycznia 2014 r. w S. przy ul. (...), w sklepie (...) w Centrum Handlowym (...) działając wspólnie i w porozumieniu z G. B. (1) oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do zawarcia umowy kredytu na zakup towarów poprzez złożenie przed pracownikiem sklepu (...) Sp. z o.o. nierzetelnego, pisemnego oświadczenia o uzyskiwaniu świadczenia emerytalnego w kwocie 1200 zł, które to oświadczenie dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu i poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy doprowadziła (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złotych wynikającym z umowy kredytowej na zakup towarów i usług nr (...), czym działała na szkodę (...) Bank (...) SA z siedzibą we W., kwalifikując ten czyn jako występek z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. skazuje ją na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, wykonanie której na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. warunkowo zawiesza na okres roku próby;

III.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeka od oskarżonych G. B. (1) i H. R. solidarnie obowiązek naprawienia szkody przez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. kwoty 3.620,22 (trzy tysiące sześćset dwadzieścia 22/100) złotych;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. A. Z. kwotę 723,24 (siedemset dwadzieścia trzy 24/100) złote, w tym 23 % podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej H. R. z urzędu;

V.  zwalnia oskarżonych z kosztów sądowych.

XIV K 69/16

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. R. zamieszkuje w Ż., znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, korzysta z pomocy opieki społecznej. H. R. jest osobą niepiśmienną, ma problemy ze słuchem. Wnuk H. R. G. B. (1) zamieszkuje w S., pozostaje bez pracy, korzysta z pomocy opieki społecznej. Po opuszczeniu jednostki penitencjarnej przez pewien okres zamieszkiwał u H. R..

W nieustalonym dniu G. B. (1) zaproponował H. R. zarobek poprzez zakup sprzętu elektronicznego w systemie sprzedaży ratalnej w celu jego dalszej sprzedaży innej osobie, a uzyskane w ten sposób środki finansowe miały zostać podzielone między nimi. H. R. zgodziła się. W dniu 24 stycznia 2014 r. oboje udali się do sklepu (...) mieszczącego się w Centrum Handlowym (...) w S., gdzie działając wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadzili do zawarcia umowy kredytu na zakup towarów z (...) Bank (...) SA z siedzibą w W.. H. R. złożyła przed pracownikiem sklepu (...) nierzetelne pisemne oświadczenie, z którego wynikało, że osiąga świadczenie emerytalne w kwocie 1200 złotych, które to oświadczenie dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu. H. R. nigdy nie pobierała świadczenia emerytalnego. Podpis H. R. został podrobiony przez G. B. (1). Wobec treści oświadczenia (...) Bank (...) SA zaakceptował wniosek i udzielił H. R. kredytu na zakup towaru w postaci laptopa marki T., telefonu marki S. (...), torby do notebooka marki T., pakietu (...), pakietu Pomoc oraz gwarancji w łącznej wysokości 3.620,22 złotych na podstawie umowy o kredyt na zakup towarów i usług nr (...).

H. R. i G. B. (1) poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy doprowadzili (...) Bank (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złotych.

Następnie po odbiorze towaru G. B. (1) sprzedał laptop marki T. B. W. za kwotę 700 złotych, dzieląc się uzyskanymi środkami po połowie z oskarżoną H. R..

H. R. i G. B. (1) nie wywiązali się z umowy, nie wpłacili żadnej z rat kredytu.

H. R. nie była dotychczas karana za przestępstwa.

G. B. (1) był uprzednio kilkakrotnie karany za przestępstwa, w tym czterokrotnie za przestępstwa przeciwko mieniu na kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, orzekano również karę ograniczenia wolności i grzywny. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 14 września 2006 r. w sprawie XIII K 985/06 G. B. (1) został skazany za czyn z art. 279 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby. Postanowieniem z dnia 26 września 2007 r. zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności, którą G. B. (1) odbył w okresie od 31 marca 2008 r. do 2 czerwca 2008 r., od 4 sierpnia 2008 r. do 15 października 2008 r. i od 16 sierpnia 2009 r. do 3 kwietnia 2011 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o częściowo zeznania świadków: K. G. (k. 162-163), D. M. (k. 164-165), K. C. (k. 166-167), B. W. (k. 168-169), M. C. (k. 170-173), M. B. (k. 174-175), J. P. (k. 14-15 zbioru C, k. 193), M. R. (k. 26-27 zbioru C, k. 194-195), M. L. (k. 7-8 tomu C, k. 195-196), częściowo w oparciu o wyjaśnienia oskarżonych H. R. (k. 176-177), G. B. (1) (k. 73-76, 101-103, 108-109) oraz w oparciu o pozostałe dowody ujawnione na rozprawie (k. 1-3, 42-53, 66, 67-68, 84-88, 94, 110-113, 148-150, 181-182 oraz aktualną kartę karną oskarżonej z dnia 9 września 2016 r. k. 191).

Oskarżona H. R. słuchana na rozprawie w dniu 8 września 2016 r. nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu i wyjaśniła, że nie brała żadnych kredytów, sprawcą jest wyłącznie jej wnuk, który wziął na kredyt komputery, telefony, zaś ona nie była w ogóle w Centrum Handlowym w S.. Podkreśliła, że nie otrzymała od wnuka żadnych pieniędzy, dodała, że wnuk miał dopuszczać się wobec niej przemocy. Po okazaniu umowy kredytu zaprzeczyła, by pismo należało do niej, nie poznaje tego, kto mógł złożyć podpisy. Wyjaśniła, że nie podpisywała żadnych umów ani oświadczeń, które otrzymała od wnuka, przyznała, że może wnuk podpisał się za nią. Stwierdziła, że wnuk może dowód jej „skibnął”.

Oskarżony G. B. (1) słuchany w postępowaniu przygotowawczymi w dniu 4 stycznia 2016 r. po przedstawieniu zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. i art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. przy zast. art. 11 § 2 k.k. przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu i wyjaśnił, że po opuszczeniu zakładu karnego mieszkał u babci, pomagał jej w pracach domowych. Oboje utrzymywali się z renty z opieki społecznej. Babci brakowało pieniędzy na leki i życie, więc zaproponował jej zakup na raty laptopa lub innego sprzętu i jego sprzedaż, na co babcia się zgodziła. Umówili się, że będą razem spłacać raty. Oboje pojechali do centrum handlowego, w trakcie zawierania umowy nie okazywali żadnych zaświadczeń o zatrudnieniu czy uzyskiwanych dochodach z tytułu renty czy emerytury. Nie wiedział, dlaczego wpisano, że babcia ma emeryturę. Dodał, że na prośbę babci, która niedowidzi, podpisał się jej imieniem i nazwiskiem na umowie. Oskarżony przyznał, że nie czytał umowy przed podpisaniem, babcia też nie, nikt im też umowy nie czytał. Później sprzedali laptopa, podzielili się pieniędzmi. Nie spłacali, bo zapomnieli, korespondencja przychodziła do S., a oni przebywali w Ż.. Oskarżony nie wiedział czemu H. R. twierdzi, że nie była z nim w sklepie w S., gdzie zawarto umowę i nie otrzymała swojej części pieniędzy uzyskanych z tytułu sprzedaży laptopa. Oskarżony wyraził wolę dobrowolnego poddanie się karze.

Podczas kolejnego przesłuchania w dniu 15 lutego 2016 r. po uzupełnieniu zarzutu oskarżony przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień.

Stanowisko oskarżonej H. R. nie zasługuje na wiarę, stanowi przyjętą przez nią linię obrony i zmierza do uniknięcia bądź umniejszenia odpowiedzialności. Za takim wnioskiem przemawia zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Wyjaśnienia oskarżonej w zakresie postawionego jej zarzutu są odosobnione w zebranym materiale dowodowym, przeczą im wyjaśnienia oskarżonego G. B. (1), który w sposób szczegółowy i konsekwentny opisał mechanizm oraz okoliczności zawarcia umowy kredytowej na zakup towarów i usług. Nadto wyjaśnieniom oskarżonej przeczy też wymowa dowodów z dokumentów w postaci dokumentacji kredytowej.

Należy podkreślić, że nie ma żadnego logicznego i przekonującego powodu, dla którego oskarżony G. B. (1) miałby fałszywie oskarżać swoją babcię, oskarżoną H. R., zwłaszcza zważywszy na fakt, że oskarżony nie tylko obciążał w swych wyjaśnieniach oskarżoną, lecz także nie kwestionował swojej winy w zakresie popełnionego przestępstwa. Trzeba więc zauważyć, że oskarżony brał na siebie odpowiedzialność będąc świadomym sankcji karnych, skoro już wcześniej odbywał długoterminową karę pozbawienia wolności. należy też odnotować, że przecież z żadnego dokumentu związanego z zawarciem umowy o kredyt nie wynika, by oskarżony był obecny w czasie i miejscu zawarcia umowy, mimo to oskarżony temu nie zaprzeczał, co więcej, twierdził, że sam wręcz namówił babcię do tego rodzaju działania, dobrowolnie przyznał też, bez konfrontacji z innymi dowodami, że w istocie złożył podpis za oskarżoną, podpisując się jej imieniem i nazwiskiem. Te wszystkie okoliczności w sposób ewidentny obciążają oskarżonego, a w konsekwencji przemawiają za wiarygodnością jego relacji, skoro wyjaśnienia oskarżonego zmierzają nie tylko do obciążenia współoskarżonej, ale przede wszystkim siebie.

Należy także mieć na uwadze, że uprzednia karalność oskarżonego za inne przestępstwa pozostaje bez wpływu na ocenę wiarygodności złożonych przez niego wyjaśnień.

Nie może być też uznane za przekonujące wyjaśnienie oskarżonej, mające w istocie charakter wyłącznie domniemania, że G. B. (1) miał zabrać jej i posłużyć się jej dowodem osobistym, bowiem przeczą temu zeznania świadka M. R., która z uwagi na charakter swojej pracy przedstawiła przestrzegane przez nią wymogi oraz procedury niezbędne dla zawierania umowy kredytowej, potwierdzając w szczególności, że doszło do weryfikacji tożsamości osoby ubiegającej się o udzielenie umowy kredytowej, nadto wykluczyła ona możliwość zawarcia umowy z mężczyzną, posługującym się dowodem osobistym kobiety.

Nie ma podstaw do kwestionowania relacji świadka M. R., albowiem świadek jest osobą obcą dla oskarżonej, nie ma żadnego powodu, dla którego miałaby ona zeznawać nieprawdę i bezpodstawnie obciążać oskarżoną. Nie ma też żadnych racjonalnych podstaw i dowodów, by wnioskować, że skoro świadek otrzymuje wynagrodzenie za każdą zawartą umowę, to miałoby dojść do zawarcia umowy niezgodnie z ustalonymi procedurami, przede wszystkim bez udziału osoby, która miała okazać dowód osobisty, miała złożyć pisemne oświadczenie o dochodach i wreszcie miała być stroną umowy. Tego rodzaju wnioski nie znajdują oparcia w materiale dowodowym.

Przechodząc do podnoszonej przez oskarżoną kwestii zgubienia dowodu osobistego, bądź posłużenia się nim przez oskarżonego, to z zeznań świadka J. P. wynika, że nie wiedział on o tym, by oskarżona rzeczywiście zgubiła swój dowód osobisty, z kolei świadek M. L. zeznał, że w trakcie rozmowy telefonicznej oskarżona nie była w stanie zająć jednoznacznego stanowiska w przedmiocie utraty dowodu osobistego. Oskarżona miała informować świadka, że zgubiła swój dowód osobisty i miała zgłosić ten fakt na Policji, z drugiej strony informacja ta nie znalazła potwierdzenia, nadto brak jest w aktach sprawy informacji świadczących o zgłoszeniu przez oskarżoną utraty dowodu tożsamości, a oskarżona do chwili obecnej posługuje się tym samym dowodem osobistym, którego numer odnotowano w umowie kredytu (k. 94), co wprost wynika z protokołu rozprawy z dnia 28 czerwca 2016 r. (k. 142).

Na zakończenie należy dodać, że jakkolwiek oskarżona jest osobą niepiśmienną, w podeszłym wieku, ma problemy ze słuchem, to jednak funkcjonuje w życiu codziennym, składa wnioski o pomoc do opieki społecznej, nadto opiekuje się J. P.. Nie ma zatem podstaw do uznania, że oskarżona nie byłaby zdolna do zawarcia umowy, zwłaszcza że w tym czasie miała korzystać z pomocy wnuka, choćby w zakresie wyboru towaru, który miał być zakupiony.

Ocena wyjaśnień oskarżonej H. R. w kontekście całokształtu materiału dowodowego, w tym przede wszystkim wyjaśnień oskarżonego G. B. (1), jak również zeznań świadków M. R., J. P. i M. L., pozwala więc na odmówienie im przymiotu wiarygodności.

Wyjaśnienia oskarżonego G. B. (1) uznać należy zasadniczo za wiarygodne, jego relacja jest spójna i pozbawiona sprzeczności, znajduje odzwierciedlenie w zgromadzonym materiale dowodowym, brak jest podstaw do ich zakwestionowania. Można jedynie zauważyć, że oskarżony zanegował fakt złożenia przez H. R. pisemnego oświadczenia o dochodach, jednak relacja ta pozostaje w sprzeczności z zeznaniami świadka M. R. oraz wymowy przedmiotowego dokumentu.

Zeznania pozostałych świadków tj. K. G., D. M., K. C., B. W., M. C., M. B., nie przyniosły istotnych informacji dla rozstrzygnięcia sprawy, albowiem nie byli oni bezpośrednimi świadkami zawierania przedmiotowej umowy, jak również częściowo odnosili się do kwestii niezwiązanych bezpośrednio z przedmiotem niniejszego postępowania, a dotyczącymi właściwości osobistych oskarżonych, wzajemnych relacji i ich sytuacji życiowej. Nie ma zarazem podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Pozostały materiał dowodowy nie był kwestionowany przez strony, także Sąd z urzędu nie znalazł podstaw, by podważać jego wiarygodność. Uwaga ta dotyczy zwłaszcza opinii biegłych psychiatrów, którą uznać należy za opinię rzeczową i wyczerpującą, zawierającą logiczne wnioski, odpowiadającą na postawione pytania. Nie ma też wątpliwości co do wiedzy, kwalifikacji i doświadczenia biegłych.

Podobnie należy ocenić ekspertyzę kryminalistyczną z zakresu badań porównawczych pisma ręcznego, która znalazła wszak potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonego G. B. (1).

Dane o karalności oskarżonych również nie budziły wątpliwości.

Zebrany materiał dowodowy przemawia za przyjęciem, że oskarżona H. R. wypełniła swoim zachowaniem, w sposób zawiniony, znamiona występku z art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w ten sposób, że w dniu 24 stycznia 2014 r. w S. przy ul. (...), w sklepie (...) w Centrum Handlowym (...) działając wspólnie i w porozumieniu z G. B. (1) oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła do zawarcia umowy kredytu na zakup towarów poprzez złożenie przed pracownikiem sklepu (...) Sp. z o.o. nierzetelnego, pisemnego oświadczenia o uzyskiwaniu świadczenia emerytalnego w kwocie 1200 zł, które to oświadczenie dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu i poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy doprowadziła (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złotych wynikającym z umowy kredytowej na zakup towarów i usług nr (...), czym działała na szkodę (...) Bank (...) SA z siedzibą we W..

Nadto oskarżony G. B. (1) wypełnił swoim zachowaniem, w sposób zawiniony, znamiona występku z art. 270 § 1 k.k., art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w ten sposób, że będąc uprzednio skazanym wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 14 września 2006 r. w sprawie XIII K 985/06 za umyślne przestępstwo podobne z art. 279 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności i w ciągu 5 lat od odbycia tej kary w okresie od 31 marca 2008 r. do 2 czerwca 2008 r., od 4 sierpnia 2008 r. do 15 października 2008 r. i od 16 sierpnia 2009 r. do 3 kwietnia 2011 r., w dniu 24 stycznia 2014 r. w S. przy ul. (...) w sklepie (...) w Centrum Handlowym (...) działając wspólnie i w porozumieniu z H. R. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził do zawarcia umowy kredytu na zakup towarów oraz do złożenia przez H. R. przed pracownikiem sklepu (...) Sp. z o.o. nierzetelnego pisemnego oświadczenia o uzyskiwaniu przez nią świadczenia emerytalnego w kwocie 1200 zł netto, które to oświadczenie dotyczyło okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania kredytu, na którym podrobił podpis H. R. i poprzez wprowadzenie w błąd co do zamiaru i możliwości wywiązania się z umowy doprowadził (...) Bank (...) SA z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 3.620,22 złotych wynikającym z umowy kredytowej na zakup towarów i usług nr (...), czym działał na szkodę (...) Bank (...) SA z siedzibą we W..

Opisy czynów wymagały niewielkich zmian redakcyjnych, które nie zmieniały jego istoty i wymowy, a służyły precyzyjnemu wskazaniu mechanizmu działania przestępnego.

Określając kwalifikację prawną czynu zarzuconego oskarżonemu Sąd omyłkowo powołał w podstawie skazania oskarżonego G. B. (2) art. 11 § 3 k.k., przy czym nie budzi wątpliwości, że właściwa kwalifikacja winna zawierać art. 11 § 2 k.k., a zatem czyn oskarżonego należało zostać zakwalifikować jako występek z art. 270 § 1 k.k., art. 286 § 1 k.k. i art. 297 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Określone w art. 286 § 1 k.k. przestępstwo oszustwa jest przestępstwem umyślnym zaliczanym do tzw. celowościowej odmiany przestępstw kierunkowych. Ustawa wymaga, aby zachowanie sprawcy było ukierunkowane na określony cel, którym w przypadku oszustwa jest osiągnięcie korzyści majątkowej. Sprawca podejmując działania musi mieć wyobrażenie pożądanej dla niego sytuacji, która stanowić ma rezultat jego zachowania. Powyższe ujęcie znamion strony podmiotowej wyklucza możliwość popełnienia oszustwa z zamiarem ewentualnym. Zamiar bezpośredni winien obejmować zarówno cel, jak i sam sposób działania zmierzający do zrealizowania tego celu. Sprawca musi chcieć takiego właśnie sposobu działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i cel ten musi stanowić punkt odniesienia każdego ze znamion przedmiotowych przestępstwa (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 21 lutego 1997 r., II Aka 4/97, Biul. SA w L. 1997, Nr 3, s. 16) Przypisując sprawcy popełnienie przestępstwa określonego w art. 286 § 1 k.k. należy wykazać, że obejmował on swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim (kierunkowym) nie tylko to, że wprowadza w błąd inną osobę (względnie wyzyskuje błąd), ale także i to, że doprowadza ją w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem - i jednocześnie chce wypełnienia tych znamion (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 lutego 2016 r., II AKa 20/16, LEX nr 2023597). Nadto pojęcie korzyści majątkowej na gruncie art. 286 § 1 k.k. oznacza korzyść dla sprawcy przestępstwa lub osoby trzeciej, co wynika wprost z art. 115 § 4 k.k.

Nie budzi wątpliwości, że oskarżeni H. R. i G. B. (1) działając wspólnie i w porozumieniu, obejmowali swoją świadomością i zamiarem bezpośrednim wszystkie znamiona zarzucanych im czynów. Oskarżeni wprowadzili w błąd inną osobę (podmiot) co do zamiaru i możliwości wywiązania się przez stronę umowy – H. R. z umowy o kredyt na zakup towarów i usług w systemie sprzedaży ratalnej, składając nierzetelne oświadczenie o pobieraniu przez nią świadczenia emerytalnego, którego w rzeczywistości oskarżona nigdy nie otrzymywała, działali w celu uzyskania dla niej kredytu, którego nie mieli zamiaru spłacać mimo wydania towaru, dokonując jego sprzedaży tego samego dnia i dzieląc się uzyskanymi środkami finansowymi, doprowadzili w ten sposób (...) Bank (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem i jednocześnie chcieli wypełnienia tych znamion.

Nie ma żadnych okoliczności wyłączających winę oskarżonej w zakresie przypisanego jej czynu. Jak wynika z niekwestionowanej opinii biegłych psychiatrów oskarżona jest osobą zdolną do rozpoznania znaczenia czynów i pokierowania swoim postępowaniem. Biegli stwierdzili, że nie zachodzą warunki określone w art. 31 § 1 i 2 k.k. Co nader istotne, stwierdzony u oskarżonej analfabetyzm wynikający z braków w zakresie edukacji szkolnej nie ma wpływu na jej poczytalność.

Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. (najsurowsze z pozostałych w zbiegu w tej sprawie) jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Przy wymiarze kary Sąd kierował się przesłankami określonymi w rozdziale VI Kodeksu karnego, w szczególności dyrektywami art. 53 i 58 k.k., biorąc pod uwagę tak okoliczności łagodzące, jak i obciążające oskarżoną.

Sąd jako okoliczność łagodzącą wziął pod uwagę właściwości i warunki osobiste oskarżonej, która jest osobą starszą, schorowaną, znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, korzysta z pomocy opieki społecznej, podkreślić też należy uprzednią i dotychczasową niekaralność oskarżonej.

Do okoliczność obciążających należało zaliczyć znaczny stopień winy i społecznej szkodliwości czynu, przejawiający się w działaniu wspólnie i w porozumieniu z inna osoba, wartość wyrządzonej szkody, brak zapłaty choćby części zobowiązania kredytowego.

Mając powyższe na uwadze, uznając, że w świetle zgromadzonego materiału dowodowego wina oskarżonej i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości, Sąd uznał, że karą współmierną zarówno do stopnia winy jak i społecznej szkodliwości popełnionego przestępstwa jest kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczona na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. Kara ta, zważywszy na wszystkie okoliczności, jest karą adekwatną, pozostaje w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Mając na uwadze stan zdrowia oskarżonej, jej właściwości i warunki osobiste, Sąd uznał, że orzekanie wobec niej kary ograniczenia wolności byłoby niecelowe.

Jednocześnie Sąd uznał, iż w świetle całokształtu okoliczności sprawy nie jest zasadne orzeczenie wymienionej wyżej kary w wymiarze bezwzględnym i pomimo negatywnej oceny zachowania oskarżonej zasługuje ona stosownie do dyspozycji art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 k.k. na warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności. Zważyć trzeba na wskazane wyżej właściwości i warunki osobiste oskarżonej, jej trudną sytuację życiowa, a przede wszystkim uprzednią i dotychczasową niekaralność za przestępstwa, co pozwala przyjąć, że będzie to wystarczające dla osiągnięcia celów kary w zakresie oddziaływania wychowawczego jak i zapobiegawczego względem oskarżonej, a to w najkrótszym możliwym, rocznym okresie próby.

Długość okresu próby winna być wystarczająca dla osiągnięcia wychowawczych celów kary. W przypadku oskarżonej istnieje pozytywna prognoza kryminologiczna uzasadniająca przekonanie, że natychmiastowe wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie jest konieczne dla powstrzymania jej przed popełnieniem nowego przestępstwa.

Kara ta winna być dla oskarżonej dolegliwa, by spełnić stawiane przed nią cele, lecz nie nadmiernie. W ocenie Sądu kara takiego rodzaju i w tym wymiarze w pełni odpowiada wskazanej w art. 53 § 1 k.k. zasadzie prewencji indywidualnej oraz czyni zadość potrzebom prewencji generalnej.

Brak było podstaw do zastosowania w myśl art. 4 § 1 k.k. ustawy obowiązującej w czasie popełnienia przypisanego oskarżonej czynu, albowiem w świetle nowych regulacji części ogólnej k.k. nie sposób uznać, by ustawa obowiązująca poprzednio była dla niej względniejsza, zważywszy na fakt, że w obecnym stanie prawnym istnieje możliwość orzeczenia okresu próby w minimalnym wymiarze roku, czego nie przewidywał art. 70 k.k. w brzmieniu obowiązującym poprzednio.

Nie ma żadnych okoliczności wyłączających winę oskarżonego G. B. (1). Oskarżony jest osobą sprawną intelektualnie, zdolną do rozpoznania znaczenia czynu i pokierowania swoim postępowaniem.

Przy wymiarze kary Sąd kierował się przesłankami określonymi w rozdziale VI Kodeksu karnego, w szczególności dyrektywami art. 53 k.k., biorąc pod uwagę tak okoliczności łagodzące, jak i obciążające oskarżonego.

Sąd jako okoliczność łagodzącą wziął pod uwagę właściwości i warunki osobiste oskarżonego, który również znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, a także fakt jego przyznania się do winy.

Do okoliczności obciążających należało zaliczyć uprzednią karalność oskarżonego za przestępstwa, w tym przede wszystkim za przestępstwa podobne i, co za tym idzie, znaczny stopień winy i znaczny stopień szkodliwości społecznej czynu. Trzeba zresztą podkreślić, że działanie w warunkach powrotu do przestępstwa musiało znaleźć odzwierciedlenie w kwalifikacji prawnej czynu i zaostrzeniu zagrożenia karą, jednak nie stanowiło samoistnej, dodatkowej okoliczności obciążającej. Należy też odnotować działanie wspólnie i w porozumieniu z inna osobą, a także brak naprawienia szkody choćby w części.

Przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. (najsurowsze z pozostałych w zbiegu w tej sprawie) jest zagrożone karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, przy czym zastosowanie art. 64 § 1 k.k. skutkuje zaostrzeniem odpowiedzialności karnej przez podwyższenie górnej granicy ustawowego zagrożenia o połowę, a zatem orzeczenie wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w wymiarze 10 miesięcy nie jest rażąco surowe; przeciwnie, należy zauważyć, że orzeczona kara pozostaje mimo wszystko w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Nie było możliwe, w świetle dotychczasowej karalności oskarżonego, rozważanie warunkowego zawieszenia wykonania kary, albowiem zgodnie z art. 69 § 1 k.k. skazanie na karę pozbawienia wolności w czasie popełnienia przestępstwa wyklucza warunkowe zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności.

W punkcie III wyroku w oparciu o art. 46 § 1 k.k. oraz z uwagi na wniosek prokuratora orzeczono wobec oskarżonych solidarnie obowiązek naprawienia szkody w całości, albowiem dotychczas nie została ona naprawiona.

Orzeczona kara winna być dla oskarżonego dolegliwa, by spełnić stawiane przed nią cele, lecz nie nadmiernie. Kara takiego rodzaju i w tym wymiarze jest adekwatna, w tym zakresie w pełni odpowiada wskazanej w art. 53 § 1 k.k. zasadzie prewencji indywidualnej oraz czyni zadość potrzebom prewencji generalnej.

Brak było podstaw do zastosowania w myśl art. 4 § 1 k.k. ustawy obowiązującej w czasie popełnienia przypisanemu oskarżonemu czynu, albowiem w świetle nowych regulacji części ogólnej k.k. nie sposób uznać, by zważywszy na orzeczony rodzaj i wymiar kary ustawa obowiązująca poprzednio była względniejsza dla oskarżonego.

Na podstawie § 4, § 17 ust. 2 pkt 3 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądzono na rzecz obrońcy z urzędu kwotę 723,24 złotych, w tym 23 % podatku od towarów i usług, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu, biorąc pod uwagę tryb postępowania oraz terminy rozprawy, w którym brał udział obrońca z urzędu.

Z mocy art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono oskarżonych z kosztów sądowych, gdyż ich uiszczenie wobec złej sytuacji majątkowej byłoby dla nich nadmiernie uciążliwe.